සත්වයාගේ නිදහස - දැනුමේ හා විශ්වාසයේ කතාව

නියම නිදහස යන්න විශ්වාසය මඟින් හිරවෙලා තියෙන දෙයක්. ඒ කියන්නේ උදාහරණයක් විධියට යම් පුද්ගලයෙක් තවත් පුද්ගලයෙක්ව විශ්වාස කරනවා නම් දෙවන පුද්ගලයාට පළමු පුද්ගලයා මත විශාල බලයක් හිමිවේ. පළමු පුද්ගලයාට දෙවන පුද්ගලයා ගැන ඇති විශ්වාසය දැඩිවන තරමට දෙවන පුද්ගලයාට පළමු පුද්ගලයාව පාලනය කිරීම පහසු වේ. (මෙය තේරුම් කර දීමට මිනිස් සබඳතා යොදා ගත්තේ තේරුම් ගැනීමට පහසු නිසාය.) නමුත් සත්වයාගේ සැබෑ නිදහස ඇත්තේ අනෙක් සත්වයන්ගේ/මිනිසුන්ගේ විශ්වාසයන්ගෙන් නිදහස් වීම මතම නොවේ. එය ඊට වඩා ගැඹුරට විහිදේ. අපි අපිට ඇස් දෙකට පේන දේ, කනට ඇහෙන දේ, පොත පතින් ඉගෙන ගන්න දේ, ලැබෙන අත්දැකීම්, මනසට හිතෙන දේවල් කෙටියෙන් කියනවා නම් “දැනුම” විශ්වාස කරමු. එනිසා අපි අපගේ දැනුමට යටත්ව, දැනුමේ සීමා වලින් වටවී දැනුමේ වහලෙකු වී නිදහසකින් තොරව ජීවත් වෙමු. මෙයින් මිදීමට යැයි සිතා “මම කිසිම දැනුමක් විශ්වාස කරන්නේ නෑ” කියල හිතුවොත්/ විශ්වාස කලොත් එයත් එම දැනුම තුලම හිර වීමක්. දැනුමෙන් නිදහස් වීම හිතනවාට වඩා ගොඩක් අමාරුයි. ඒක නිවන් දකිනකොට සිදුවෙන දෙයක් කියලයි මම හිතන්නේ.